සොඳුරු සාහිත්‍යධර,මඩවල එස්.රත්නායක – 27 වන ගුණානුස්මරණය . – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්.   තණ්හා ආශා ඔලොගු කරේ ලා මඟ තොට නොබලා වගතුග නොසොයා එළිය දකින්නද මේ යන්නේ ඒ… සැපත සොයන්නද මේ… පණ්ඩිත්  අමරදේව ශුරීන්ගේ භාවාත්මක සර ඔබ මතකයට නංවමින් මෙම සමරු සටහන ආරම්භ කිරීම මැනවයි මට  හැඟීණි . සසර සරණ පුහුදුන් මිනිසුන්ගෙන් තත් පැනය විමසූ ,එවන් අර්ථ පුර්ණ ,හෘදයාංගම ගීත රැසකින්  ගීත සාහිත්‍යය පැහැසර කළ සාහිත්‍ය වේදියෙක් ,දිවියෙන් සමු ගෙන 2024 ජනවාරි 08  දිනට 27 වසරක් සපිරේ. හේ මඩවල රත්නක අච්චිලාගේ  සිරිසේන  නොහොත් මඩවල එස්.රත්නායක  ප්‍රඥාවන්ත සාහිත්‍යධරයාය. අපට ඔහු මුලින්ම හමුවන්නේ,60 දශකයේ අග භාගයේදී ,ගුවන්විදුලි මහගෙදර ටිකිරි සිනා රැළි  ළමා වැඩසටහන තුළිනි. ප්‍රියශීලී ,අහිංසක සිනා රැල්ලෙන් සිය නිහතමානීත්වය ප්‍රකට කළ ,වඩා උස නොවූ මේ විශිෂ්ට සුන්දර  මිනිසා ළමුන් අතර මහත් සම්භාවනාවට පත්ව සිටි අයුරු මගේ මතකයට නැගේ. Image Source : sundayobserver 1950 වසරේදී  ඔහු වෘත්තීය දිවියට පාතබන්නේ ලේක්හවුස් ආයතනයේ, දිනමිණ පත්‍රයේ කතුවරයෙක් ලෙසිනි. අනතුරුව 1952 දී ලංකාදීප පුවත් පතට සම්බන්ධවේ.තමන් වෙත සහජයෙන් උරුමවූ නිර්මානාත්මක හැකියාවන් මුවහත් කර ගැනීම පිණිස,1954 වසරේ ඔහු පත්තර රස්සාවෙන් සමුගන්නේ,.ගුවන්විදුලියේ සංගීත වැඩසටහන් අංශයේ පැවති  පුරප්පාඩුවකට ඔහු තෝරා ගැනීම නිසාය. ගුවන් විදුලියේ ජන ගී පර්යේෂණ වැඩසටහන් ආරම්භ කිරීමේ ගෞරවය මොහුට හිමිවේ.. ...

හඬ පෞරුෂයෙන් ,නිර්මාණශීලීත්වයෙන් සහ මනුෂ්‍යත්වයෙන් සපිරි – බණ්ඩාර කේ.විජේතුංග – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. 2024 ජනවාරි 03 දිනට, බණ්ඩාර කේ.විජේතුංග කෘතහස්ථ ගීත නිබන්ධකයා  දැයෙන් සමු ගෙන වසර 34 ක් සපිරේ.ගුවන්විදුලි මහගෙදර ,අපේ සමකාලීනයෙක්වූ  ඔහු අනුස්මරණය උදෙසා, ඔහු නිර්මාණ රසාස්වාදනය කරමින් මෙවන් සමරු සටහනක් තබන්නට මා සිත් පෙළැඹිණි. පුංචි බණ්ඩා විජයතුංගය සහ බණ්ඩාර මැණිකේ හේරත් දෙමහල්ලන් 1939 ක් වූ ජනවාරි මස 28වැනි දින පුත් රුවනක් ලදහ.ඔහු ජන්ම ලාභය ලද්දේ  කුරුණෑගල පල්ලේගම වැලිගන්වත්ත ග්‍රාමහිය.දෙමාපියන්  සෙනරත් බණ්ඩාර ආනන්ද කුලතිලක විජයතුංග නමින් දරු උපත ලියා පදිංචිකරනු ලැබිණි.පියා වෘත්තීයෙන් ගුරුවරයෙකි. චින්තා පද්මිණීය,මෙම දරුවා ගේ එකම සොහොයුරිය වුවාය. පසු කාලයේ ‘බණ්ඩාර කේ. විජයතුංග  නමින් කලා ක්ෂේස්ත්‍රයේ දිදුලන්නේ මෙම දරුවා  බව දන්නේ සමාජයේ අතලොස්සකි. බණ්ඩාර විජයතුංග මූලික අධ්‍යාපනය ලබන්නේ ,බදුල්ල සාන්ත බීඩ් විද්‍යාලයෙනි.1953 වසරේ මොහු කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයට ඇතුළත්ව ඉගෙනීම ආරම්භ කරන්නේ  ඉංග්‍රීසි මාධ්‍යයෙනි. 1964 වසරේ ආනන්ද විදුහලේ සිසුන් අතර පැවැත්වූ සාහිත්‍ය තරගාවලියේ කෙටිකථා,නාට්‍ය,ගීත සහ පද්‍ය යන තරග ඉසව් හතරෙන් ම හේ ප්‍රමුකයා වුයේ ඔහු සහජයෙන් ලද නිපුනතා මැනවින්ප්‍රකට කරවමිනි.මහාචාර්ය ජේ. බී.දිසානායක ,ඩී. බී. නිහාල්සිංහ, මහාචාර්ය සුනන්ද ...

ශ්‍රී ලංකාවේ ගුවන්විදුලි සේවය ආරම්භ වී ‍මේ මස 16 දිනට 98 වසරක් සපිරේ. – By Gamini Kariyawasam 2025 දී ශතක පුර්ණය වෙත                   පියනගන –                        ජාතික ගුවන්විදුලිය.   1920 සිට  ලංකා ගුවන්විදුලි සංගමය  විකාශන සම්ප්‍රේෂණය කිරීම පිණිස මෙරට පර්යේෂණයන්හී නියැළී සිටියහ. ගුග්ලිමෝ මාකෝනි ගුවන්විදුලි තරංග මාලා හඳුනාගෙන දශක දෙකක් යාමට මත්තෙන්, එනම් 1925 දෙසැම්බර් 16 වන දින මෙරට ගුවන්විදුලි ප්‍රචාරක කටයුතු ආරම්භ කිරීමට තරම් ශ්‍රී ලංකාව කාර්යශුර වූවාය.බ්‍රිතාන්‍යයෙහි ගුවන්විදුලි විකාශනය 1922 දී ආරම්භ විය.ලංකාවට සමගාමීව  ජපානය සහ  පේරු  රාජ්‍යයෙහි නිත්‍ය ගුවන්විදුලි විකාශනය ආරම්භ කරන ලදී. ගුග්ලිමෝ මාකෝනි තමා නිපදවූ මුල්ම ගුවන්විදුලි යන්ත්‍රය සමග. එවකට මෙරට ආණ්ඩුකාර ධුරය හෙබවූ ශ්‍රීමත් හියූ ක්ලිෆඩ් මහතා, මධ්‍යම විදුලි සංදේශ කාර්යාලයේ තනන ලද විකාශන මැදිරියක සිට කළ කතාව ඇතුළත් විකාශනය මෙරට ප්‍රචාරය වූ ප්‍රථම ගුවන්විදුලි වැඩසටහන ලෙස සැළකේ පැය කීපයකට සීමා වූ මුල්ම ගුවන්විදුලියේ වැඩසටහන් බටහිර ...

ටවර් හෝල් රඟහල පදනම් දිනය – දෙසැම්බර් 16 – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. ‘ජාතික රංගකලාව පෝෂණය නොකරන, දිරි නොගන්වන ජාතිය මියැදෙයි’ -බර්ටෝල් බ්‍රෙස්ට් බර්ටෝල් බ්‍රෙස්ට්ගේ මෙම ප්‍රකාශය මැනවින් පසක් කරගෙන සිටි යුග පුරුෂයෙක් 1978 නිදහස් සමරු සතියේ අග්‍රාමාත්‍ය ධුරයට පත් වෙයි. හේ  කවරෙක්ද යත් , රණසිංහ ප්‍රේමදාස ශ්‍රීමතානන්ය. දැයේ මුල්ම රඟහල ටවර් ශාලාවත්, ඒ හා සබැඳුණු ඉපැරැණි, ජාතික මෙන් ම ඓතිහාසික වටිනාකමක් ඇති එල්ෆින්ස්ටන් රඟහලත්, දැය සතු කරලන්නට එතුමා පෙරමුණ ගන්නේ, ජාතික රංග කලාවන්ගේ අභිනන්දනය උදෙසා වූ පුළුල් සැලැස්මක් සිතින් දරාගෙනය. එම උදාර අරමුණු ප්‍රායෝගික තලයකට ගෙන ඒම පිණිස එතුමා මුලින්ම 1978 මාර්තු 15 වන දින ටවර් රඟහල රජයට පවරා ගැනීමට පියවර ගති. එම වසරේ ම ඔක්තෝබර් 19 දින සුවිශේෂී පනතක් මඟින් ටවර් හෝල් රඟහල පදනම ස්ථාපනය කළේ එහි සියලුම ප්‍රවර්ධන සහ සුරක්ෂණ කාර්යභාරය පදනම වෙත පවරා දෙමිනි. ටවර් රඟහල පදනම පනත ප්‍රකාරව එහි ප්‍රථම සභාපතිවරයා ලෙසින් සුවිසල් සේවාවක් සැලසීමට ද හිටපු අග්‍රාමාත්‍ය ශ්‍රීමත් රණසිංහ ප්‍රේමදාස මැතිඳුන්ට අවස්ථාව සැලසිණි. ටවර් ...

ළමා ලොව එකළු කළ ගුවන්විදුලියේ හද මාමා 60 වන විය සපුරයි . – By Gamini Kariyawasam ආදරේ ඇයි පොඩි හඳ මාමේ – ඔබට මෙතරම් දරුවෝ කිරියි පැණියි මට ගෙනැවිත් දෙන්කෝ..හීන් සැරේ හඳ මාමේ ගී කියා ඔබටයි අමතන්නේ…මේ පුංචි නංගා ඔබගේ චන්ද්‍රා කබ්රාල් චන්ද්‍රා කබ්රාල් දෝනියගේ මියුරු සරින් ගුවන් තරංගයන්ට මුසුවූ තත් ගීතය , බාල, තරුණ, සැදෑ  යන ඕනෑම වයස් පරතරයක දිවි ගෙවන පුද්ගලයෙක් තුළ වුවද රාව ප්‍රතිරාව නංවන සුළු,මතකයේ සදා රැදී පවතින්නකි . සද ගුවන් තලයේ මෝදු වන්නේ ,  සුදු සුමුදු කිරණින් මුළු මහත් පරිසරය   පහන් කරමිනි. ගත සෞම්‍ය සිහිලස ගල්වමිනි.සිත් සතන් චමත්කාරයෙන්   ප්‍රභාශ්වර කරමිනි.  දිවියට මෙවන්සො ම්නසක් ලැබ  දෙමින් , සිය ගෙමිදුලට  පායා එන පුන්   සද ,දරුවන් දකින්නේ  , තම ජීවිතයට  බෙහෙවින් ම සමීප,  ලබැදි සජීවී හද මාමා විලසිනි. හද මාමා යන  අර්ථ පුර්ණ සොදුරු  නාමයක්, තේමාව  ලෙස යොදා ගනිමින්, හද මාමා  ළමා වැඩසටහන 1963 දෙසැම්බර් මස 14 වන දින සැදෑ යාමයේ  මුල් වරට ගුවන් විදුලියේ වෙළද සේවය ඔස්සේ  විකාශනයට පත්  විය. ගුවන්විදුලියේ හද මාමා   සිය දිවියේ 60 වන  පරිනත ඉසව්වට සමීපවන  මෙම  සුවිශේෂී අවස්ථාව තේමා කර ගෙන ලියැවෙන මෙම ලිපිය,  ළමා දිවි පෙවෙත එකළු කරමින්  හදමාමා පැමිණි ගමන් මග විමසා බැලීමේ ප්‍රයත්නයක් ලෙසින් ...

යුග යුග වින්දනීය ගී උල්පත – සරත් විමලවීර අනුස්මරණය. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. මුළු මහත් ජාතියේම ළමා පරපුර නිවැරදිව සිතන්නට, ඔවුන් මනස  පුබුදාලන්නට “හිතන්නකෝ අයියේ …” ආදරේ ඇයි  පොඩි හද මාමේ…” වන් හරවත් ගී සමුදායක්  දැයට දායාද කළ, ආනන්ද සරත් විමලවීර ශුරීන් දැයෙන් සමු ගෙන මෙම දෙසැම්බර  11 වෙනි දිනට 30 වසරක් සපිරේ.ආනන්ද සරත් විමලවීර ශුරීන් අභාවප්‍රාප්තවුයේ ,1993  වසරේ දෙසැම්බර් 11 වන දිනය. සරත් ආනන්ද  විමලවීර ශුරීන් ,1927 නොවැම්බර් 27 වැනි දින ජන්ම ලාභය ලබන්නේ  කඩුවෙල හංවැල්ලේ  ග්‍රාමයේදීය.කැළණිය ගුරුකුල විද්‍යාලයෙන් ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලබන සරත් විමලවීරයන් ස්වකීය ද්වීතියික අධ්‍යාපනය ලැබීමට යොමු වන්නේ  කොළඹ ආනන්ද විදුහල වෙතය. ඔහු 1948 වසරේදී හාපුරා  සිය වෘත්තීය ජීවනය  අරඹන්නේ ලේක්හවුස් ආයතනයෙහි භාෂා පරිවර්තකයෙක් ලෙසිනි.හේ 1951 නොවැම්බර්  07 දින ගුවන්විදුලියේ  නිවේදකයෙක් ලෙස පත්වේ.ඔහු විවාහ ප්‍රාප්ත වන්නේ,මාලණී ධනවලවිතාන සමගය.ඔවුනගේ විවාහ මංගල්‍යයේ දෙවන මනාලයා වුයේ,ඔහුග සමකාලීන නිවේදකයෙක්වූ කරුණාරත්න අබේසේකර මහතාය. තම  එකම පුත් ජනක රිය අනතුරකින් අකාලයේ මිය යාම නිසා , සරත් සිය අභාවය දක්වා  දිවිය ගත කලේ මහත් කනස්සල්ලෙනි. විවාහ මංගල්‍යය චායා රූපයේ,වම් පස දෙවන  මනාලයා ලෙස පෙනී සිටින්නේ කරුණාරත්න  අබේසේකරයන්ය. ඔහුගේ සහජ නිපුණතා විමසා බැලීමේදී ,ගුවන්විදුලි ළමා ගීත සාහිත්‍යයක් නිර්මාණය කිරීමෙහිලා ...

ගිරි කුළු මහිම. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. 11 වන දිනට යෙදෙන   ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය නිමිත්තෙන් තබන සටහනකි . වසරේදී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ මහා මණ්ඩලය විසින් , සෑම වසරකම දෙසැම්බර් 11 වන දින ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය ලෙස ප්‍රකාශයට පත්කරනු ලැබිණි. ජාත්‍යන්තර කදුකර දිනය සංකේතවත් කිරීම උදෙසා සුවිශේශී ලාංඡනයක්ද නිර්මිතය. එකිනෙක හා යාවූ කළු පැහැ ත්‍රීකෝණ තුනකින්, කදු වැටී සංකේතවත් වන අතර ,පළමු කදු සිරස නීල දියමන්තිය පිරිසිදු දිය උල්පත් සංකේතවත් කරයි.දෙවැනි කදු සිරස තැබිලි පැහැය බල ශක්තිය සහ ඛනිජ සම්පත් නියෝජනය කෙරේ. තෙවන කදු වැටියේ කොල පැහැය අහර සහ සමතුලිත දේශගුණයක් සපත කරවයි. මෙම දිනය සැමරීම පිණිස එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය මගින් කඳුවැටිවල තිරසාර සංවර්ධනය උදෙසා, වසරින් වසර කිසියම් නව තේමාවක් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම ද සම්ප්‍රදායක් ව පවතී. “කඳුකර පරිසර පද්ධති ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීම” යන්න 2023 වසරේ ජාත්‍යන්තර කදුවැටි දින තේමාව ලෙසින් ප්‍රකාශිතය. විවිධ මිනිස් ක්‍රියාකාරකම් නිසා කදු මතුපිට වන වැස්ම විනාශයට පත් වීමෙන්, ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමේ ප්‍රවණතාවක් මතුවේ. මෙමගින් අහිතකර ...

පරිකල්පනයෙන් හා මානව භක්තියෙන් පිරිපුන් ලීල් ගුණසේකර – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. දෙසැම්බර් 09 වන දින සිය 91 වන ජන්ම දිනය සමරණ ලීල් ගුණසේකර ශුරීන්ගේ දිවි මං තලාවේ පියසටහන් ආවර්ජණයට බඳුන් කෙරෙන විශේෂ සටහනකි. විසිවන සියවස මැද භාගයේදී  පළාත් නවයේ පරිපාලනය  දිසාපති නිලය  දැරූ සිවිල් සේවකයන් නව දෙනෙකු වෙත පැවරී පැවතිණි. ඒ යුගයේ  රජරට අගනුවර වූ අනුරාධපුරයෙහි මහා දිසාපති ධුරය හොබවන ලද්දේ  ලීල් ගුණසේකර මහතාය. යොවුන් , කඩවසම් දිසාපති වරයා , තම ජීප් රිය  කලාවැව බැම්ම දිගේ පදවාගෙන යමින් සිටියදී , දිය රෙද්දෙන් සැරසී සුරූපී  ගැමි ළදක් වැවේ නිල් දියේ තනිවම නාමින් සිටිනු ඔහු නෙත් ගැටිණි. එම දසුන  තරුණ නිලධාරියාගේ සිත කුල්මත් කරනා සුළු විය.  තාරුණ්‍යයේ  හදවත නිපන්  ස්වභාවික ආවේගය පාලනය කර ගැනීමට හේ  සමත් විය, පරිපාලකයාගේ පරිකල්පන ශක්තිය පුබුදුවා ලීමට මෙම දසුන සමත්වූ සෙයකි. අපුර්ව කාව්‍යමය සංකල්පනාවක්  ඔහු සිය දින පොතේ  සටහන් කළේය. පනහ හැට  දශකයන්හී  සිවිල් සේවා සංස්කෘතියේ පැහැදිලි වෙනසක් ඇති කිරීමට පුරෝගාමීවූ නව සිවිල් සේවකයන් අතරෙන් ලීල් ගුනසේකරයන්ට ප්‍රමුඛස්ථානයක් හිමිවේ.ලංකා සිවිල් සේවයේ පැරණි බළකාය ඉංග්‍රීසි පන්නයෙහි ගැලී සිටියහ. කථාව,ලිවීම කලේ ඉංග්‍රීසි බසිනි.ඔවුහු නිති  ඇසුරු කලේ ඉහල පැලැන්තියේ පුද්ගලයින්ය. පැරණි සිවිල් සේවකයින්  පොදු ...