ශ්‍රී ලංකාවේ මුතු නිපැයුමේ පුරාවත – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම් ශ්‍රී ‍ලංකාවේ ඉන්දියන් සයුරේ මුතු  ඇටය යන විරුදාවලියෙන් සම්මානිත වූයේ,  දිවයිනේ භෞතික ස්වරූපය මුතු ඇටයක් ලෙසින් දිගටි හැඩයෙන්  යුක්තවීම  නිසාත්.  අප වෙරළ තීර මුතු  පර වලින් ගහනව පැවතීම නිසාත් විය යුතුය.   පෙර සිංහල රජ දවස පටන්, මෙරට දේශීය ආර්ථිකය පෝෂණය උදෙසා මෙන්ම, පෙර දිග මුතු ඇටයේ කීර්තිය දස දෙස පතුරුවන්නට, හලාවත සිට මන්නාරම දක්වා පැතිරි මුතු පරවලින් ලද්දේ අනුපමේයදායකත්වයකි. එහෙත් මිනිසා විසින් පරිසරයට සිදු කරන ලද හානි  සහ මුතු නිෂ්පාදනය අප දේශයෙන් අතුරුදන්ව ගොස්අඩ සිය වසකට වැඩි කාලයක් ද ඉක්ම ගොසිනි.  මන්නාරම් බොක්ක බලා මිරිදියවර රැගෙන ගලන මල්වතු ඔය, අතීතයේ පෙර නොවූවිරූලෙසින්කෘෂි රසායනද්‍රව්‍ය රැගෙන ඒමේ දැඩි ප්‍රවණතාව  හේතුකොට ගෙන මුතු පර විනාශ වී ඇති බැව්අනාවරණය වේ. කඩොලාන සහ  මුහුදු වෙරළ ආසන්නයේ තුරු ලතා මේ මිනිසුන්ගේ විවිධ ක්‍රියාකාරකම් නිසා විනාශයට පත්වීමෙන් ගෝලීය උෂ්ණත්වයඉහළ යාමද මුතු  පර වඳවී යාමට හේතු වූ සාධකයක් සේ සැලකේ.    අනුරාධපුරයේ සිට ගලා බස්නා මල්වතු ඔයේ මිරි දියවර,සමුදුර කර දිය හාමුසුවීමත්, මුහුදු ජලයේ කොරල් පර මත මුතු බෙල්ලන්ගේ වර්ධනයට අත්‍යවශ්‍ය උෂ්ණත්ව ප්‍රමාණයක් පැවතීත්. ජීවියාගේ පැවැත්මට උචිත ගැඹුරක කොරල් පර ස්ථානගතව පැවතීමත් යන සොබා දහමේ  නියමිත සාධක ඒකරාශිවීමෙන් මෙම මුහුදු කලාපය මුතු බෙල්ලාගේ මුල්ම වාස භූමි බවට පත්විය.වැලි කැටයක් මුතු ඇටයක් නිර්මාණය වීමේ මූලික අවස්ථාව සේ සැලකේ.  මල්වතු ඔය රැගෙන එන දියවර, වේගවත්ව මන්නාරම් සමුදුරට පිවිසෙන්නේ වෙරළ හා ගංගා දෑල පැතිරී වැලි පර පිස ගෙනය. නිරන්තරයෙන් සිදුවන මෙම ක්‍රියාදාමය නිසා මුතු පරවල වැඩෙන බෙල්ලන්ගේ සිරුරු තුළට වැලි කැට විටින් විට පිවිසෙනස්වභාවයක් නිර්මාණය වේ. ඒ අයුරින් පිවිසි වැලි කැට බෙල්ලාගේ ...