දේශජ අභිමානයේ ජාතික සලකුණ අංගම්පොර ශිල්පය – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. 1818 ඔක්තෝබර් මස 05 වන දින බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍ය විසින් හෙලයේ සාම්ප්‍රදායික සටන් ශිල්පය අංගම්පොර විශේෂ ගැසට් න වේදනයක් මගින් තහනම් ක්‍රීඩාවක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කෙරිණි. නවීන ආයුධ වලින් සන්නද්ධ ඉංග්‍රීසි හමුදාවත්, අංගම් පොර සටන් ශිල්පීන්ගෙන් සැදුම්ලත් දේශීය සටන්කාමීන් ඉදිරියේ භීතියෙන් මුසපත් වූහ අංගම්පොර සටන් කලාව තහනම් කිරීමට ඉංග්‍රීසින් පොළඹවාලනු ලැබුවේ 18 වන සියවසේ මුල්භා ගයේ නිදහස් සටනේදී ඔවුන් ලත් බිහිසණු අත්දැකීම් ය. Image Source : thearchitect දේශයේ අභිමානවත් චින්තනයෙත් , අයුක්තිය ඉදිරියේ නැගී සිටීමේ අනුපමේය  ශක්තියත්  අඩපණ කිරීමේ අපේක්ෂාවෙන්, ඉංග්‍රීසීන්  අංගම් පොර සටන් කලාව තහනම් කර මේ වන විට වසර දෙසීයකට ආසන්න කාලයක් සපිරේ. දැයේ නිවහල් භාවය, ස්වාධීනත්වය අභිමානය තහවුරු කරමින් සම්ප්‍රදායික අංගම්පොර සටන් කලාව නිදහසේ ප්‍රගුණ කිරීමට නීතිමය අවකාශය මීට වසර කිහිපයකට පෙර   අපේ දේශයට  උදා විය.  එවන් ප්‍රතිපත්තිමය තීරණයක්    ගනු ලැබුවේ,එවකට   නිවාස, ඉදිකිරීම් සහ සංස්කෘතික කටයුතු පිළිබද අමාත්‍ය ධුරය හෙබවූ  සජිත් ප්‍රේමදාස මැතිඳුන්ට දැයේ  නොමද ප්‍රණාමය හිමිවේ මෙම ප්‍රතිපත්තිමය තීරණය මත අංගම්පොර සටන් ශිල්පය සංරක්ෂණය කර ප්‍රවර්ධනයට ...

Read More →

ශ්‍රී දළදා වහන්සේ සුරැකි රන් වියන – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම් Image Source : sridaladamaligawa නුවර වැව් තෙර පියමන් කරද්දී , දුටු දුටු දනන් සිත් දැහැන් ගන්වන සුළුවූ ,මනෝරම්‍යවූ දසුනක් වෙත නෙත් සිත් බැදේ. ඒ අන්කිසිවක් නොව අති පුජනීය වූ ශ්‍රී දළදා මැදුරයි. පත්තිරිප්පුව පෙරටු කොට, උඩවත්ත හරිත වන තුරු හිස් මතින් මතුව ,හිරු රැස් පතිත තටාකයක රන් පැහැ  තරංග  ලෙසින් ඇතට දිස්වන රන් වියන දළදා මාලිගාවේ දිවමන් සංකේතය ලෙසින් හැදින්විය හැකිය. රන්වියන සංකල්පයේ නිර්මාතෘ ,අභාවප්‍රාප්ත රණසිංහ ප්‍රේමදාස ජනාධිපතිදුන්ය  එවකට අග්‍රාමාත්‍ය ධූරය හෙබවූ , රණසිංහ ප්‍රේමදාස ශ්‍රීමතුන්. 1986 දී,  දළදා වහන්සේ වැඳපුදා ගැනීමට  ගියේය. එම අවස්ථාවේදී , එවකට මල්වතු නාහිමි ලෙසින් වැඩ විසූ පුජ්‍ය ,  සිරිමල්වත්තේ ආනන්ද මහානායක ස්වාමීන් වහන්සේ බැහැදැකීමට යාමට අමතක නොකළේය.. උන්වහන්සේ අග්‍රාමාත්‍යතුමන්,දළදා වහන්සේ වැඩ සිටින කුටිය වෙත කැඳවාගෙන ගොස්, එම කුටිය තුළට  වහළයෙන් ජලය කාන්දු වන බව පෙන්වා දුන් සේක. උඩවත්ත වනපෙතේ වඳුරු රෑන්,නිරන්තරයෙන් මෙම වහල මත දුව පැන ඇවිදීම, වහලය අබලන් වීමට හේතුවක් වන බැව් උන්වහන්සේ ,ප්‍රේමදාස මහතාගේ ...

Read More →

මහා වංශය , ලෝක උරුමයක් ලෙසින් අභිසෙස් ලබයි. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ පුස්තකාලය සතු මහා වංශය පුස්තකය, ලෝක උරුමයක් ලෙස,නොබෝදා  නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කිරීම සිදු විය.පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේදී, එම පුස්තකයට අදාළ සහතික පත්‍රය,කුලපති මහාචාර්ය ජී.එච්. පීරිස් මහතා වෙත ප්‍රධානය කිරීම, යුනෙස්කෝ සංවිධානයේ  අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල් අවුඩ්‍රේ ඔසේලේ මහත්මිය විසින් සිදුකරනු ලැබුවාය.ඇය  ඊට අදාළ සමරු පලකයක්ද  ඇය අතින්  විවෘත විය. Image Source : newsi Image Source : newsi මහා වංශය  ලෝක උරුමයක් ලෙසින් අභිසෙස් ලබන  අවස්ථාවේ ,එම ග්‍රන්ථය පිළිබඳව ඓතිහාසික තොරතුරු අධ්‍යයනය කර, අප තරුණ පරපුර දැනුවත් කිරීමේ අධ්‍යාශයෙන් මෙවන් ලිපියක් සම්පාදනයෙහිලා මසිත් යොමුවිය.ඉලෙක්ට්‍රොනික යුගයක නව්‍ය අත්දැකීම් අතරේ දෝලනය වන අප තරුණ පරපුර ,  දේශයේ අභිමානය මතු කරන, මහාවංශය කෘතිය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කරලීම අතිශයින් ම වැදගත්ය. මහාවංශය, ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාණ හා ගෞරවාන්විත ඓතිහාසික වාර්තාවකි. පාලි භාෂාවෙන් ලියා ඇති මෙම වංශකතාව දිවයිනේ පුරාවෘත්ත ආරම්භයේ සිට ක්‍රිස්තු වර්ෂ 4 වන සියවසේ මහාසේන රජුගේ පාලන සමය දක්වා වූ විස්තරාත්මක වාර්තාවක් ...

Read More →

අකාලයේ ඝාතනයවූ – විද්‍යා පුනරුදයේ අභීත කාන්තාව – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. Image Source : etsy Image Source : fineartamerica ඇය කරත්තයක නැගී යමින් සිටියේ විද්‍යාර්තීන් පිරිසකට ගණිතය පිලිබදව දැනුවත් කිරීමේ දේශනයකටය.අනපේක්ෂිත මොහොතක උග්‍ර ක්‍රිස්තියානි අන්ත  වාදී    ගල් මුගුරු රැගත්,හැදී දැඩි පිරිසක් ඇයගේ ගමන අවහිර කළහ .ඔවුහු ඇය කරත්තයෙන් ඉවතට ගෙන බිම දිගේ සිසරීන් දොවොල තුළට ඇදගෙන ගියහ.එහිදී කාන්තාව  සමිපූර්ණයෙන් ම   නිරුවත් කරනු ලැබිණි.පිරිස කුරිරු ලෙසින් ඇයට පහරදී , යළි බිම දිගේ ඇදගෙන ගොස්   ඇය   කණුවකට තබා බැද , පණ පිටින් ගිනි තබා   පුලුස්සා දැමූහ. Image Source : fineartamerica 1866 නාඳුනන කලාකරුවෙකු විසින් නිර්මිත  ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාවේදී හයිපතියා බිම දිගේ ඇදගෙන යාම  Image Source : english.elpais Image Source : wikipedia ලුවී ෆිගුයර් (  Louis Figuier, )  විසින්  1866 දී ලියන ලද “Death of the philosopher Hypatia, in Alexandria”- කෘතියෙහි යථෝක්ත සත්‍ය සිදුවීම සනිටුහන් කරන්නේ සජීවී ආකාරයෙනි.  හයිපතියා උපත ලැබුවේ ක්‍රි.ව. 355 දී පමණ ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියා දේශයෙහිය.නැගෙනහිර රෝම අධිරාජ්‍යයේ ඊජිප්තු ප්‍රාන්තයේ ඇලෙක්සැන්ඩ්‍රියාව පිහිටියේය.     Image ...

Read More →

සිනිමාව දිග් විජය කළ එච්.ඩී.ප්‍රේමරත්න. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. එච්.ඩී.ප්‍රේමරත්න-හපුආරච්චිගේ දොන් ප්‍රේමරත්න – දිවි සිනිමාවෙන් නික්ම ගොස් මෙම දෙසැම්බර් 26 වන දිනට 18 වසරක් සපිරේ. හෙතෙම  කැලණිය ගුරුකුල විද්‍යාලයේ එකම පන්තියේ මා සමග එකට සිප් සතර හැදෑරීය. ඔහු පිළිබදව මෙවන් සටහනක් තැබීම කෙරෙහි මා සිත් නිරායාසයෙන් ම යොමුවූයේ ,හෙතෙම මගේ පාසල් මිතුරෙක්වූ නිසාම නොවේ.  ඔහු වෙතින් ලංකේය සිනිමාවට ඉටුවූ අනල්පවූ මෙහෙවර ඇගයීම උදෙසාය.ගුරුකුලයේ  මාලණී ෆොන්සේකා ,විමල් කුමාර් ද කොස්තා, පතිරාජ දයානන්ඳ ,ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න වන් සිංහල සිනිමාව එකළු කළ ශිල්පීන් එච්.ඩී.ප්‍රේමරත්න සිනිමා වේදියාගේ සමකාලීන සගයන්ය. එච්.ඩී. ප්‍රේමරත්නයන් කදුළු අතරින් සිනාසුනු කලාකරුවෙකි. 1944 ජනවාරි 27  දින ප්‍රේමරත්න ජන්ම ලාභය ලබන්නේ වත්තල තෙලගපාත ගම් පියසෙ හිය. එච්.ඩී. එලෝසිඤ්ඤෝ සහ ඩබ්.කේ. මැඩ්ලින් නෝනා  ඔහු දෙමාපියන්ය. කුඩා විය ගුරුකුල විදුහලට සමු දෙන  ඔහු උසස් අධ්‍යාපනය සදහා පිවිසෙන්නේ මරදාන ශ්‍රීලංකා විද්‍යාලය වෙතය.උසස්පෙළ  සමත්වීමෙන් පසුව හේ ,සිය ප්‍රථම වෘත්තීය දිවිය ටයිම්ස් පත්තර කන්තෝරුවෙන් ආරම්භ කරයි. විවාහ දිනයේ  එච්.ඩී ,සිය භාර්යාව පද්මිණි,දෙදරුවන් වන රේඛා දිලානි සහ රංග ...

Read More →

ළමා ලොව එකළු කළ ගුවන්විදුලියේ හද මාමා 60 වන විය සපුරයි . – By Gamini Kariyawasam ආදරේ ඇයි පොඩි හඳ මාමේ – ඔබට මෙතරම් දරුවෝ කිරියි පැණියි මට ගෙනැවිත් දෙන්කෝ..හීන් සැරේ හඳ මාමේ ගී කියා ඔබටයි අමතන්නේ…මේ පුංචි නංගා ඔබගේ චන්ද්‍රා කබ්රාල් චන්ද්‍රා කබ්රාල් දෝනියගේ මියුරු සරින් ගුවන් තරංගයන්ට මුසුවූ තත් ගීතය , බාල, තරුණ, සැදෑ  යන ඕනෑම වයස් පරතරයක දිවි ගෙවන පුද්ගලයෙක් තුළ වුවද රාව ප්‍රතිරාව නංවන සුළු,මතකයේ සදා රැදී පවතින්නකි . සද ගුවන් තලයේ මෝදු වන්නේ ,  සුදු සුමුදු කිරණින් මුළු මහත් පරිසරය   පහන් කරමිනි. ගත සෞම්‍ය සිහිලස ගල්වමිනි.සිත් සතන් චමත්කාරයෙන්   ප්‍රභාශ්වර කරමිනි.  දිවියට මෙවන්සො ම්නසක් ලැබ  දෙමින් , සිය ගෙමිදුලට  පායා එන පුන්   සද ,දරුවන් දකින්නේ  , තම ජීවිතයට  බෙහෙවින් ම සමීප,  ලබැදි සජීවී හද මාමා විලසිනි. හද මාමා යන  අර්ථ පුර්ණ සොදුරු  නාමයක්, තේමාව  ලෙස යොදා ගනිමින්, හද මාමා  ළමා වැඩසටහන 1963 දෙසැම්බර් මස 14 වන දින සැදෑ යාමයේ  මුල් වරට ගුවන් විදුලියේ වෙළද සේවය ඔස්සේ  විකාශනයට පත්  විය. ගුවන්විදුලියේ හද මාමා   සිය දිවියේ 60 වන  පරිනත ඉසව්වට සමීපවන  මෙම  සුවිශේෂී අවස්ථාව තේමා කර ගෙන ලියැවෙන මෙම ලිපිය,  ළමා දිවි පෙවෙත එකළු කරමින්  හදමාමා පැමිණි ගමන් මග විමසා බැලීමේ ප්‍රයත්නයක් ලෙසින් ...

Read More →

යුග යුග වින්දනීය ගී උල්පත – සරත් විමලවීර අනුස්මරණය. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. මුළු මහත් ජාතියේම ළමා පරපුර නිවැරදිව සිතන්නට, ඔවුන් මනස  පුබුදාලන්නට “හිතන්නකෝ අයියේ …” ආදරේ ඇයි  පොඩි හද මාමේ…” වන් හරවත් ගී සමුදායක්  දැයට දායාද කළ, ආනන්ද සරත් විමලවීර ශුරීන් දැයෙන් සමු ගෙන මෙම දෙසැම්බර  11 වෙනි දිනට 30 වසරක් සපිරේ.ආනන්ද සරත් විමලවීර ශුරීන් අභාවප්‍රාප්තවුයේ ,1993  වසරේ දෙසැම්බර් 11 වන දිනය. සරත් ආනන්ද  විමලවීර ශුරීන් ,1927 නොවැම්බර් 27 වැනි දින ජන්ම ලාභය ලබන්නේ  කඩුවෙල හංවැල්ලේ  ග්‍රාමයේදීය.කැළණිය ගුරුකුල විද්‍යාලයෙන් ප්‍රාථමික අධ්‍යාපනය ලබන සරත් විමලවීරයන් ස්වකීය ද්වීතියික අධ්‍යාපනය ලැබීමට යොමු වන්නේ  කොළඹ ආනන්ද විදුහල වෙතය. ඔහු 1948 වසරේදී හාපුරා  සිය වෘත්තීය ජීවනය  අරඹන්නේ ලේක්හවුස් ආයතනයෙහි භාෂා පරිවර්තකයෙක් ලෙසිනි.හේ 1951 නොවැම්බර්  07 දින ගුවන්විදුලියේ  නිවේදකයෙක් ලෙස පත්වේ.ඔහු විවාහ ප්‍රාප්ත වන්නේ,මාලණී ධනවලවිතාන සමගය.ඔවුනගේ විවාහ මංගල්‍යයේ දෙවන මනාලයා වුයේ,ඔහුග සමකාලීන නිවේදකයෙක්වූ කරුණාරත්න අබේසේකර මහතාය. තම  එකම පුත් ජනක රිය අනතුරකින් අකාලයේ මිය යාම නිසා , සරත් සිය අභාවය දක්වා  දිවිය ගත කලේ මහත් කනස්සල්ලෙනි. විවාහ මංගල්‍යය චායා රූපයේ,වම් පස දෙවන  මනාලයා ලෙස පෙනී සිටින්නේ කරුණාරත්න  අබේසේකරයන්ය. ඔහුගේ සහජ නිපුණතා විමසා බැලීමේදී ,ගුවන්විදුලි ළමා ගීත සාහිත්‍යයක් නිර්මාණය කිරීමෙහිලා ...

Read More →

පරිකල්පනයෙන් හා මානව භක්තියෙන් පිරිපුන් ලීල් ගුණසේකර – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. දෙසැම්බර් 09 වන දින සිය 91 වන ජන්ම දිනය සමරණ ලීල් ගුණසේකර ශුරීන්ගේ දිවි මං තලාවේ පියසටහන් ආවර්ජණයට බඳුන් කෙරෙන විශේෂ සටහනකි. විසිවන සියවස මැද භාගයේදී  පළාත් නවයේ පරිපාලනය  දිසාපති නිලය  දැරූ සිවිල් සේවකයන් නව දෙනෙකු වෙත පැවරී පැවතිණි. ඒ යුගයේ  රජරට අගනුවර වූ අනුරාධපුරයෙහි මහා දිසාපති ධුරය හොබවන ලද්දේ  ලීල් ගුණසේකර මහතාය. යොවුන් , කඩවසම් දිසාපති වරයා , තම ජීප් රිය  කලාවැව බැම්ම දිගේ පදවාගෙන යමින් සිටියදී , දිය රෙද්දෙන් සැරසී සුරූපී  ගැමි ළදක් වැවේ නිල් දියේ තනිවම නාමින් සිටිනු ඔහු නෙත් ගැටිණි. එම දසුන  තරුණ නිලධාරියාගේ සිත කුල්මත් කරනා සුළු විය.  තාරුණ්‍යයේ  හදවත නිපන්  ස්වභාවික ආවේගය පාලනය කර ගැනීමට හේ  සමත් විය, පරිපාලකයාගේ පරිකල්පන ශක්තිය පුබුදුවා ලීමට මෙම දසුන සමත්වූ සෙයකි. අපුර්ව කාව්‍යමය සංකල්පනාවක්  ඔහු සිය දින පොතේ  සටහන් කළේය. පනහ හැට  දශකයන්හී  සිවිල් සේවා සංස්කෘතියේ පැහැදිලි වෙනසක් ඇති කිරීමට පුරෝගාමීවූ නව සිවිල් සේවකයන් අතරෙන් ලීල් ගුනසේකරයන්ට ප්‍රමුඛස්ථානයක් හිමිවේ.ලංකා සිවිල් සේවයේ පැරණි බළකාය ඉංග්‍රීසි පන්නයෙහි ගැලී සිටියහ. කථාව,ලිවීම කලේ ඉංග්‍රීසි බසිනි.ඔවුහු නිති  ඇසුරු කලේ ඉහල පැලැන්තියේ පුද්ගලයින්ය. පැරණි සිවිල් සේවකයින්  පොදු ...

Read More →

ගීත සාහිත්‍ය ප්‍රභාශ්වර කළ සෞන්දර්යවේදියාණෝ. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම් සසර වසන තුරු, රන් දහදිය බිංදු බිංදු , නිවහල් සිතුවිලි, උඩගු ලියන් ගොතා බදින, නීල  වරල නිල් චාමර පවන් සලන්නී, එගොඩහ යන්නෝ, අවසන් ලියුමයි වන්, අර්ථ පුර්ණ ,අපුර්ව ගීත දාමයකින් සිංහල  සංගීත වංශය එකළු  කළ, ගීත නිබන්ධකයෙක් පන්හිද සදා නිහඩව ගොස්  අගෝස්තු 1 දිනට 35 වසරක්  සපිරිණි මෙම දෙසැම්බර් 07 වන දින ඔහුගේ 95 වන ජන්ම සංවත්සරය යෙදී ඇත. ගුවන්විදුලි මහගෙදර අපහා එකට සේවය කළ,එවකට අප කව්රුත් ඩෝලේ නමින් ඇමැතූ   හේ   ඩෝල්ටන් අල්විස් ශුරීන්ය.වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන් ම  අවිහිංසක ,නිහතමානී මෙම සොදුරු මිනිසා පිළිබදව,මෙම ජන්ම සංවත්සර දිනයේදී  සැමරුම් සටහනක් තබමින් කෘතවීදීත්වය දැක්වීම අප සතු පරම යුතුකමක්  සේ හැගේ. දේවගේ දොන් රිචඩ් ඩෝල්ටන් අල්විස්, උපත ලබන්නේ වර්ෂ 1928 දෙසැම්බර් 07 වනදා බෙන්තර පිටිසර ගම් පියසකය. පසුව සිදාදියට එන හෙතෙම, දෙමටගොඩ අනුරුද්ධ විදුහලෙන් සහ කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයෙන්ද අධ්‍යාපනය හදාරයි. අනතුරුව රජයේ ලලිත කලායතනයදී චිත්‍ර කර්මය හැදෑරීමට ඔහු යොමු වෙයි.ඒ අතර බොරැල්ල තරුණ බෞද්ධ සමිති පුස්‌තකාලයේ පුස්‌තකාලයාධිපති ලෙස  ...

Read More →

සිරිසේන කුරේ මැති දැයෙන් සමු ගෙන දෙ වසරක් සපිරේ. – By ආචාර්ය ගාමිණී කාරියවසම්. ලොව දේශපාලන චරිත සම්මානයට පත්‍ර වෙයි.ලොව ඇතැම් දේශපාලන චරිත ජනතා ගැරහීමට බදුන් වෙයි.ලොව  බොහෝ දේශපාලන චරිත තේරුම් ගත නොහෙන සේ අති සංකීර්ණය.යථෝක්ත දේශපාලන චරිත අතරෙන් අතලොස්සක් තමන් වෙත පැවරුණු වගකීම මැනවින් ඉටුකර ,නිහඩ දිවි පෙවෙතකට පිවිසෙති. එවන් දේශපාලන චරිත අතරෙන් සිරිසේන කුරේ මැතිතුමා අප අවසාන වශයෙන් සදහන් කළ විරළ  ගණයට අයත්  වන උදාර චරිතයකි. සිරිසේන කුරේ මහතා දැයෙන් සමුගෙන ,මෙම නොවැම්බර් 30 වන දිනට දෙවසරක් සපිරේ. “මේ කවුද? මොනවද කරන්නෙ ?”  මැයෙන්  සිරිසේන කුරේ චරිතාපදානයේ සුවිශේෂීතා කේන්ද්‍රිතව අප විසින් ලියන ලද,ග්‍රන්ථයේ, අසත්‍ය ජනගත වීමේ ප්‍රවණතාවය මැයෙන් , ජනාධිපති නීතිඥ හේමන්ත වර්ණකුලසූරිය මහතා ලබාදී ඇති ප්‍රකාශනයෙන් මෙම ලිපිය ආරම්භ කිරීම බෙහෙවින්ම කාලෝචිත යැයි හැඟේ. “ ප්‍රේමදාස ජනපතිදුගේ අභාවයෙන් පසුව ,ජනාධිපති පදවි ප්‍රාප්ත ඩී .බී .විජේතුංග මැතිදුන් අග්‍රාමාත්‍ය පදවිය සිරිසේන  කුරේ මහතාට භාර ගන්නා ලෙස ආරාධනා කළා. එහෙත් කුරේ මැතිදුන් තමන්ට පිරිනැමූ අගමැතිධුරය ප්‍රතික්ෂේප කර ඒ බන්දේසියක තබා වෙනත් ...

Read More →